ابیات مذکور بیانگر عشق و ارادت مولانا به حضرت امیر المومنین علی (علیه‌السلام) است او که شیعه و سنی به او ارادتمند است و صوفی مثل مولوی در تلاش است محبوب مشترک را بستاید تا غبار تاریکی و کدورت موجود میان مذاهب اسلامی از بین برود. اینجاست که نقش مولانا در تقریب بین مذاهب آشکار می‌گردد.
از دیدگاه مولوی، تنها کسی که صلاحیت مولویت برای تمام مسلمانان و بلکه تمام انسانها را دارد، امام علی (علیه‌السلام) است؛ زیرا ایشان به مقام شامخ آزادی و آزادسازی رسیده است. به همین سبب، پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآله) فقط او را جانشین خود ساخت.
عرفا اگر از عارفی نام میبرند، معمولاً در حدّ تکریم او و ذکر کمالات وی سخن میگویند. اما وقتی سخن به پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآله) و حضرت علی (علیه‌السلام) رسد، عنان سخن از کف میدهند و با پای دل به میدان آمده، میدانداری میکنند؛ در اینجا، سخن به دست عشق میافتد و کلام عاشقانه می‌گردد. این نقشِ منحصر به فرد مختص پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآله) و حضرت علی (علیه‌السلام) است.
مولوی، امام علی (علیه‌السلام) را به خورشید تشبیه کرده است که نورش از خودش میباشد، ولی ستارگان دیگر نورشان از خورشید است. انسان کامل خورشید است و عارفان و سالکان و عالمان الهی همه ستارگان آسمان ولایتند.
از جهت دیگر، خورشید بر بسیاری از چیزها تأثیر مستقیم دارد و در چیزهای فراوانی هم تأثیر غیرمستقیم. امام همانند خورشید است؛ بعضیها را مستقیماً هدایت میکند و بعضیها را غیرمستقیم؛ همانگونه که نور خورشید در جنین انسانی، تأثیر غیرمستقیم دارد، ولی در خود انسان تأثیر مستقیم.
| برای دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت jemo.ir مراجعه نمایید. |
| گفت: فرما، یا امیرالمؤمنین تا بجنبد چون جنین را نوبت تدبیر او ونک وقت‌اید که گیرد جان جنین این چنین در جنبش‌اید زافتاب از دگر انجم به جز نقشی نیافت از کدامین ره تعلّق یافت او از ره پنهان که دور از حسّ ماست |
جان به تن در چون جنین از ستاره سوی خورشید‌اید او آفتابش آن زمان گردد معین کافتابش جان همی بخشد شتاب این چنین تا آفتابش بر نتافت در رحم با آفتاب خوبرو؟ آفتاب چرخ را بس راههاست[۹۰] |
۴ـ۷ـ حضرت علی (علیه‌السلام) دستگیردوجهان
حضرت علی (علیه‌السلام) نه تنها در این دنیا از مردم دستگیری کرده، آنهارا از بند بندگی غیر خدا رها میسازد، درآن دنیا نیز دستگیر امّت خویش است. مسئله «شفاعت» انبیا و اولیا به صفت دستگیری آنها مربوط میشود. حضرت علی(علیه‌السلام) با هدایت و ارشاد مردم، در دنیا به دادشان میرسد و با شفاعت از آنها، در آخرت به فریادشان میرسد.
مولوی دستگیری امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) را در قصه راهنمایی زنی که کودکش بر روی ناودان رفته بود، چنین بیان میکند:
| یک زنی آمد به پیش مرتضی گرش میخوانم نمیآید به دست نیست عاقل تا که دریابد چو ما |